Hiperspermia: charakterystyka, symptomy i metody terapii u mężczyzn

Hiperspermia, to termin medyczny określający wydzielanie zbyt dużej ilości ejakulatu (spermy) podczas jednego wytrysku. W większości przypadków prawidłowa objętość próbki to od 1,4 ml do 5 ml. O zbyt dużej ilości nasienia mówi się, gdy próbka zawiera 6 ml ejakulatu lub więcej. Bardzo często wraz ze zwiększoną objętością ejakulatu nie zwiększa się liczba plemników, co tym samym oznacza zmniejszoną ich koncentrację w 1 ml spermy. Może to być przyczyną problemów z płodnością męską.

Hipersperia u mężczyzn – jak sprawdzić ?

Najlepiej zacząć od początku, czyli od podstawowego narzędzia w diagnostyce męskiej płodności- badania jakościowego nasienia.

Stosunkowo niewielki koszt i dobra dostępność do badania powoduje, że w prosty i szybki sposób możesz zdobyć świetne źródło informacji na temat Twoich szans na zostanie ojcem. Oczywiście prawidłowy wynik nie gwarantuje potomstwa, a z kolei nieprawidłowy, nie musi przekreślać takich planów. Co dokładnie oznaczają poszczególne wartości z pewnością odpowie specjalista urolog lub androlog, natomiast na tym etapie warto oswoić się z kilkoma najistotniejszymi elementami tego badania. Pośród licznych parametrów, kilka budzi emocje nieco częściej. Jednym z nich jest objętość ejakulatu (czyli badanej próbki nasienia). 

O zbyt małej objętości, czyli hipospermiii, możesz przeczytać tutaj – Zmniejszona objętość nasienia. 

Tym razem temat nieco trudniejszy – hiperspermia. 

Dlaczego trudniejszy?

Dlatego, że przyglądając się wytycznym WHO dotyczącym norm jakości nasienia przy objętości próbki nie ma tak zwanej górnej granicy. Norma objętości to minimum 1,4 ml. I właśnie z tego powodu teoretycznie nie ma czegoś takiego jak hiperspermia czyli „ za duża” objętość ejakulatu. Nie jest jednak tak, że na jego wyższe objętości w ogóle nie zwraca się uwagi.  

Ile to jest „za dużo” ejakulatu? 

Ponieważ nie mamy jednoznacznie określonych norm, górną granicę sugerują liczne doniesienia naukowe. I chociaż nie ma w tym zakresie całkowitej zgodności, to poziom ten ustala się najczęściej na 5- 6,5 ml. Co ciekawe, taki wynik spotyka się  w badaniu nasienia znacznie rzadziej, niż hipospermię (obniżoną objętość próbki) – 3,5- 6,8% vs 18- 22%. 

Należy pamiętać, że hiper (czy hipo) – spermia dotyczy tylko objętości ejakulatu – o liczbie plemników mówi tylko w sposób pośredni. Jednak sama w sobie może wiązać się z niższą płodnością. Bardzo często, pomimo zwiększonej objętości ejakulatu, liczba plemników wcale nie rośnie proporcjonalnie. To przekłada się na obniżoną koncentrację, czyli liczbę plemników występujących w 1 ml próbki. Dlatego też koncentracja jest drugim parametrem, który w tej sytuacji należy sprawdzić w wyniku badania nasienia.

Potencjalne przyczyny hiperspermii.

Przyczyny hiperspermii pozostają nadal niejasne. W większości wypadków mężczyźni z takim rozpoznaniem są zupełnie bezobjawowi. Należy pamiętać, że objętość ejakulatu to składowa funkcji kilku poszczególnych elementów układu płciowego męskiego – prostaty (głównie), jąder, czy pęcherzyków nasiennych. Nawet sam fakt dłuższej wstrzemięźliwości seksualnej może stać się przyczyną wyższych objętości. Jednym z najczęściej wymienianych powodów są wspomniane zaburzenia funkcji gruczołu krokowego, czyli prostaty, na czele ze stanami zapalnymi jej dotyczącymi. Taka sytuacja może, ale nie musi objawiać się zaburzeniami w oddawaniu moczu, bólem w okolicy prącia, jąder, czy krocza. 

W badaniu nasienia poza wzrostem objętości, widoczne mogą być zaburzenia w pH, lepkości, czy zwiększona liczba leukocytów, czyli komórek stanu zapalnego. W takiej sytuacji zawsze warto rozważyć diagnostykę bakteriologiczną (posiewy nasienia) oraz USG prostaty i jej okolicy (tzw. TRUS). 

Jak hiperspermia może wpływać na płodność?

Sama w sobie hiperspermia absolutnie nie musi wpływać na płodność. Jeśli jednak pomimo upływu czasu starania o potomstwo nie przynoszą efektu, warto nad tym parametrem się pochylić. Zakres diagnostyki to wspomniane posiewy i USG. Zależnie od wyników, można taką diagnostykę rozszerzyć. Poza leczeniem celowanym, np. antybiotykoterapią warto w takiej sytuacji rozważyć włączenia suplementacji, która może pomóc w takim stanie, np. probiotyki, antyoksydanty czy preparaty ziołowe. 

Zdarza się, że hiperspermia może być  jednym z argumentów, które ostatecznie przesądzają o skorzystaniu z procedury rozrodu wspomaganego. Jedną z takich procedur może być inseminacja, która pozwala na optymalizację próbki nasienia, w tym między innymi jej „zagęszczenie”, co szeroko rozumiane jest jako preparatyka nasienia. Proces ten wykonywany jest oczywiście pod nadzorem embriologa. W razie braku powodzenia takiej metody, może się okazać, że jedynym sposobem na uzyskanie potomstwa będzie ostatecznie procedura IVF/ICSI. Oczywiście taka decyzja jest podejmowana zawsze indywidualnie po omówieniu sytuacji pary i uwzględniając jej oczekiwania. 

Podsumowanie

Hiperspermia to sytuacja, kiedy objętość ejakulatu przekracza normę i może występować przejściowo lub stale. Najprostszym sposobem sprawdzenia ilości nasienia jest wykonanie seminogramu, czyli badania nasienia. W otrzymanym wyniku zawarta jest również informacja o koncentracji plemników, który to parametr bardzo często bywa obniżony przy hiperspermii, co może wpływać negatywnie na męską płodność. 

Jeżeli tak jest warto rozważyć dokładniejszą diagnostykę i leczenie pod okiem specjalisty androloga.