Jakie badania hormonalne wykonać, by...
Testosteron to hormon, który kojarzymy...
Hormon AMH to u kobiety...
Czy wiek mężczyzny ma wpływ na zdrowie jego potomstwa?
Wiek ojca może mieć znaczenie dla zdrowia dziecka. Sprawdź, jakie ryzyko niesie późne ojcostwo i na co warto zwrócić uwagę przy planowaniu potomstwa.
Jeszcze do niedawna to wiek kobiety był głównym czynnikiem analizowanym w kontekście zdrowia potomstwa. Dziś coraz częściej mówi się o tym, że również wiek ojca może mieć wpływ na zdrowie dziecka. Z biegiem lat w organizmie mężczyzny zachodzą zmiany, które mogą wpłynąć na jakość plemników, a co za tym idzie – nie tylko na przebieg ciąży, ale i kondycję zdrowotną przyszłego dziecka. Czy późne ojcostwo wiąże się z większym ryzykiem? Co warto wiedzieć, planując dziecko w późniejszym wieku?
Starzejące się plemniki – co to oznacza dla dziecka?
W przeciwieństwie do kobiet, u których rezerwa jajnikowa jest ograniczona, mężczyźni produkują plemniki przez całe życie. Nie oznacza to jednak, że ich jakość pozostaje niezmienna. Z wiekiem wzrasta liczba błędów w procesie podziału komórkowego plemników, co może prowadzić do mutacji genetycznych. Badania wykazały, że u mężczyzn po 40. roku życia wzrasta ryzyko przekazania mutacji de novo, co może skutkować zwiększonym ryzykiem chorób genetycznych u dziecka.
Wśród schorzeń, które częściej występują u dzieci starszych ojców, wymienia się achondroplazję, zespół Aperta czy zespoły mnogich nowotworów układu wydzielania wewnętrznego. Badania sugerują także związek zaawansowanego wieku ojca z większym ryzykiem wystąpienia zaburzeń neurorozwojowych, takich jak autyzm czy schizofrenia. Nie oznacza to oczywiście, że każde dziecko starszego ojca będzie obciążone chorobą, ale ryzyko jest większe niż u dzieci ojców młodszych.
Dodatkowo, starsi ojcowie mogą być narażeni na zwiększoną liczbę aberracji chromosomowych w plemnikach, co może prowadzić do większego prawdopodobieństwa wystąpienia zespołu Downa. Wpływ wieku mężczyzny na zdrowie potomstwa nie jest tak dobrze poznany, jak w przypadku kobiet, ale coraz więcej badań potwierdza, że wiek ojca nie pozostaje bez znaczenia.
Wpływ wieku ojca na ciążę i zdrowie noworodka
Zaawansowany wiek mężczyzny może nie tylko wpłynąć na ryzyko wystąpienia mutacji genetycznych, ale także na sam przebieg ciąży. Badania wykazują, że u kobiet, których partnerzy mają ponad 45 lat, częściej dochodzi do poronień, powikłań ciążowych oraz przedwczesnych porodów. Ponadto dzieci starszych ojców mogą mieć większą skłonność do niższej masy urodzeniowej.
Nie bez znaczenia jest także fragmentacja DNA plemników, której poziom wzrasta wraz z wiekiem. U mężczyzn po 60. roku życia może ona wynosić nawet ponad 85%, podczas gdy za prawidłową wartość uznaje się wynik w granicach 15-20%. Zwiększona fragmentacja DNA wiąże się z większym ryzykiem niepowodzeń w implantacji zarodka oraz podwyższonym ryzykiem poronień. Oznacza to, że starszy wiek ojca może mieć wpływ nie tylko na zdrowie dziecka, ale również na samą zdolność do utrzymania ciąży przez partnerkę.
Niektóre badania sugerują również związek między późnym ojcostwem a wyższym ryzykiem zaburzeń metabolicznych u dzieci, takich jak cukrzyca typu 1. Istnieją także doniesienia, że dzieci starszych ojców mogą być bardziej podatne na rozwój nowotworów w młodym wieku, choć te związki wymagają dalszych badań.
Czy można zminimalizować ryzyko związane z późnym ojcostwem?
Choć proces starzenia się organizmu jest nieunikniony, można podjąć działania, które pomogą zminimalizować jego wpływ na zdrowie potomstwa. Kluczowe znaczenie ma styl życia – zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i unikanie substancji szkodliwych (np. nikotyny, alkoholu) mogą poprawić jakość plemników. Ponadto w przypadku starszych mężczyzn warto rozważyć wykonanie badań oceniających parametry nasienia oraz fragmentację DNA plemników. W niektórych przypadkach lekarze mogą zalecić także suplementację wspierającą funkcjonowanie plemników.
Dbanie o zdrowie na długo przed planowaną ciążą może mieć kluczowe znaczenie. Regularna aktywność fizyczna wspiera produkcję testosteronu, co przekłada się na lepszą jakość nasienia. Dieta bogata w antyoksydanty i mikroelementy, takie jak cynk czy selen, również może wspierać funkcje rozrodcze. Warto także ograniczyć ekspozycję na toksyny środowiskowe, które mogą mieć negatywny wpływ na materiał genetyczny plemników.
Świadome planowanie późnego ojcostwa
Nie istnieje jeden konkretny wiek, po którym ojcostwo zaczyna być obarczone większym ryzykiem, ale badania sugerują, że po 40-45 roku życia warto podchodzić do tematu bardziej świadomie. Odpowiednia diagnostyka i zdrowy tryb życia mogą pomóc zminimalizować potencjalne ryzyka. Warto, by mężczyzna planujący dziecko w późniejszym wieku skonsultował się z andrologiem i wykonał podstawowe badania, aby ocenić swoją płodność i jakość nasienia. Świadome podejście do ojcostwa pozwala nie tylko zwiększyć szanse na ciążę, ale także zadbać o zdrowie przyszłego potomstwa.
Zdjęcia do artykułu zostały pobrane z serwisu PEXELS, linki do profili autorów: Ketut Subiyanto,Wayne Evans.
Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Wróc do listy wpisów na BLOGU
